Foto: Een 'oudere' Surinamer (niet meneer A. uit het interview), foto van de website van de Amsterdamse Regenboog Groep

Ook STIL wenst oplossing voor Surinaamse oud-Nederlanders

Na 36 jaar nog geen verblijfspapieren

Ook STIL ziet graag een oplossing voor 'oudere' Surinamers die al lange tijd in Nederland wonen. Zoals meneer A. (57 jaar) die hier al 36 jaar woont. Zijn dochter (19) en andere familieleden wonen hier ook en hebben wel de Nederlandse nationaliteit. Hij niet. Wetenschappers, organisaties en politici pleitten al eerder voor een oplossing voor Surinamers in vergelijkbare situatie.

“Het is ontzettend schrijnend dat we iemand die onderdaan is geweest van Nederland en al jarenlang op deze manier leeft, niet toelaten”, zegt Heidy van STIL. Zij is sociaal- juridische begeleider van meneer A. Ze kent hem nu drie jaar en is zeker al twee jaar tevergeefs met hem en zijn familie bezig om bewijs te verkrijgen van zijn identiteit en nationaliteit. 

“Gelukkig is de Surinaamse consul in Nederland erg behulpzaam”, vertelt Heidy. “Wat niet helpt is dat er geen geboorte-akte of ander bewijs van het bestaan is te vinden van meneer A. Hij is in 1986 tijdens de Binnenlandse Oorlog tussen Desi Bouterse en het Junglecommando onder leiding van Ronnie Brunswijk gevlucht uit Moiwana. In 1986 vond daar een slachting plaats onder de burgers. Het dorp werd verlaten en raakte overwoekerd door het omringende oerwoud. Als meneer A. al geregistreerd was na zijn geboorte, is daar niets meer van te vinden. Ook het gemeentekantoor werd verwoest door brand”.

Al jaren bij z’n tante op de bank

“Hij slaapt al jaren op de bank bij zijn tante. Hij heeft een heel groot netwerk, dat is het probleem niet”, legt Heidy uit. Hij heeft echter al die jaren geen toegang tot werk, een uitkering, woonruimte of verzekering. Heidy: “Hij kan officieel nergens terecht. De meeste tijd overleefde hij door steun van familie en vrienden, soms verbleef hij in een gemeentelijke opvang maar steeds moest hij daar weer weg omdat er geen juridisch perspectief was”.

“Meneer A. heeft een jongvolwassen dochter in Nederland. Zij heeft wel de Nederlandse nationaliteit, evenals meerdere familieleden, maar A nog niet, terwijl hij hier al meer dan dertig jaar woont. Zijn leven is hier in Nederland bij zijn dochter”.

'Het is waanzinnig lastig aan documenten te komen die bewijzen wie meneer A. is en waar hij vandaan komt'.

Tot nu toe lukte het niet zijn identiteit aan te tonen. Daardoor kan geen aanvraag voor een verblijfsvergunning worden ingediend. Heidy: “Het is waanzinnig lastig aan documenten te komen die bewijzen wie meneer A. is en waar hij vandaan komt. Het is heel duidelijk dat meneer A. uit Suriname komt, bevestigt ook de Surinaamse consul, maar hoe toon je aan dat hij echt meneer A. is als hij helemaal geen documenten (meer) heeft”.

“Meneer A. is in 1986 naar Nederland gekomen, vermoedelijk met een geldig, mogelijk zelfs Nederlands, paspoort. Hij weet dat zelf niet meer. Zijn ouders zijn intussen overleden, die kunnen we het ook niet vragen. De enige directe familie is de tante bij wie hij logeert (een zus van zijn vader) die alleen een oud onleesbaar familieboekje uit Suriname heeft”.

Twee getuigen nodig

Heidy: “We weten niet eens zeker of zijn geboorte ooit is geregistreerd. Geboorte- aangifte was destijds best ongebruikelijk in het gebied waar meneer A. is geboren, ‘de bush’, zoals hij het zelf noemt. Twee keer mochten we op bezoek bij de Surinaamse ambassade in Amsterdam en kregen daar alle hulp van de consul.

Echter, Burgerzaken in Paramaribo wil verklaringen van (verre) familieleden, die weten wie meneer A. is, wie zijn vader was, dat de zus van zijn vader zijn tante is, etcetera. Het is heel moeilijk om dit aan te tonen en getuigen te vinden die de familiebanden kunnen aantonen. De tante van meneer A. is net terug uit Suriname”, vertelt Heidy. “Misschien kan zij ons verder helpen in contact te komen met familieleden die nog in Suriname wonen. Door bemiddeling van een verre neef hopen we ook verder te komen”.

'We gunnen het meneer A. dat hij officieel wordt wie hij altijd al is geweest'

“De consul steunt meneer A, maar er is geen 100% zekerheid dat het lukt om een paspoort te verkrijgen. Maar áls het lukt, dan gaan we een artikel 8 procedure starten, dat gaat over het recht op privé leven en familieleven[1]”. Dat heeft een redelijke kans van slagen, verwacht Heidy. “Het blijft in en intriest dat iemand die ooit Nederlander was en na al die jaren in Nederland toch echt wel geworteld is in Nederland, formeel nog steeds geen recht heeft om hier te zijn. We gunnen het meneer A. enorm dat hij officieel wordt wie hij al is en altijd is geweest!”

Door Margreet Jenezon, met grote dank aan Heidy van Elk en meneer A, STIL, maart 2023

.

Overal klinkt de roep om een oplossing

Wetenschappers, organisaties, advocaten en politici pleitten afgelopen maanden al voor een oplossing voor oudere Surinamers in vergelijkbare situatie als die van A. Zo schreven vijftien hoogleraren in november 2022 een brief naar de Tweede Kamer en staatssecretaris.

Het gaat om mensen met sterke banden met Nederland wegens jarenlang verblijf hier, die hier ook vaak  kinderen, gezin of familie hebben. Ze hadden ooit de Nederlandse nationaliteit toen Suriname een Nederlandse kolonie was. Ze kwamen soms zelfs al voor de onafhankelijkheid (1975) naar Nederland. Volgens Frederiek de Vlaming van de Regenboog Groep, die onderzoek liet doen door drie universiteiten naar de situatie van ouderen zonder verblijfsvergunning, gaat het om ‘enkele honderden’ mensen die in deze situatie zitten.

De wetenschappers vonden de slavernij-excuses een mooi moment voor de regering om voor deze groep met een oplossing te komen. Tot nog toe is die er niet gekomen maar de lobby is nog gaande.

 

Lees hier een eerder in de nieuwsbrief geplaatst interview met Frederiek de Vlaming.

Lees hier meer over oudere Surinamers zonder verblijfsvergunning in Nederland.

 

.

[1] Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM)